خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: در حالی که بحثهای مربوط به بودجه فرهنگی در هفتههای اخیر با انتشار نامهای از سوی جمعی از پژوهشگران و اقتصاددانان وارد مرحله تازهای شده، واکنشها از سوی فعالان فرهنگی و نهادهای مرتبط نیز رو به افزایش است.
امضاءکنندگان این نامه با طرح پیشنهاد کاهش یا قطع بودجه برخی دستگاههای فرهنگی، تلاش کردهاند بار اصلی مشکلات اقتصادی را متوجه حوزه فرهنگ کنند؛ موضوعی که به سرعت با انتقادهای متعدد در سطح کشور روبهرو شد.
در استان کردستان نیز بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تمرکز بر بودجه فرهنگی، انحرافی از مسائل اصلی اقتصاد است.
در همین زمینه، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر کردستان ضمن گرامیداشت ایام ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) و روز مادر، در گفتوگو با خبرنگار مهر، با بیان دیدگاههای خود نسبت به این نامه، تأکید میکند که ریشه بسیاری از آسیبهای اقتصادی را باید در ضعف فرهنگ مصرف و سبک زندگی جستوجو کرد، نه در حمایتهای حداقلی از فعالیتهای فرهنگی کشور.
وی در ابتدای این گفتوگو با انتقاد صریح از محتوای نامه و امضاءکنندگان آن، این اقدام را «یک دسیسه برای پنهانسازی ناکارآمدیهای مدیریتی در اقتصاد» توصیف میکند و معتقد است که تجربه عملکرد گذشته برخی از امضاءکنندگان این نامه، خود گواهی است بر اینکه ریشه مشکلات اقتصادی کشور در نبود شفافیت اقتصادی، رانت و ضعف نظارت است.
آنچه در ادامه میآید، مشروح گفتوگوی خبرنگار مهر با علیاصغر حسینی درباره چرایی مخالفت او با پیشنهاد حذف بودجه فرهنگی، جایگاه فرهنگ در اقتصاد و ضرورت مقابله با فساد و ناکارآمدی در ساختارهای اقتصادی است.
هیچ کشوری با تضعیف فرهنگ نمیتواند اقتصاد سالم و پایدار داشته باشد و بخش عمده مشکلات اقتصادی، به فرهنگ مصرف، سبک زندگی و رفتارهای اجتماعی بازمیگردد
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان کردستان، با تبریک ایام بزرگداشت مقام زن و ولادت حضرت فاطمه زهرا (س) در گفتوگو با خبرنگار مهر، به نامه اخیر جمعی از پژوهشگران و اقتصاددانان درباره لزوم قطع یا کاهش بودجه فرهنگی برخی نهادها واکنش نشان داد.
علی اصغر حسینی با بیان اینکه ظاهر این نامه «عامهپسند» و «محبوب» جلوه میکند، تأکید کرد: «وقتی متن و صاحبان امضا را دقیقتر بررسی کنیم، میبینیم که این اقدام درواقع نوعی فرار به جلو و تلاش برای توجیه ناکارآمدی مدیریتی در اقتصاد است؛ کسانی که سالها اقتصاد کشور را در چنبره سیاست گرفتار کردند و امروز برای گریز از مسئولیت، فرهنگ را متهم میکنند.
فرهنگ دغدغه اصلی کشور
وی گفت: این اقتصاددانها متأسفانه اهمیت بنیادین فرهنگ را درک نکردهاند و همانگونه که رهبر معظم انقلاب سالها پیش فرمودند: من درباره اقتصاد و سیاست کشور نگرانی ندارم، نگرانی اصلی من فرهنگ است؛ دغدغهای که معظمله بارها از شدت آن نیمهشبها بیدار شده و برای جامعه دعا کردهاند.
فرهنگ، زیربنای اقتصاد
دبیر ستاد امر به معروف کردستان، با تبیین نقش تعیینکننده فرهنگ در اقتصاد، اظهار داشت: هیچ کشوری با تضعیف فرهنگ نمیتواند اقتصاد سالم و پایدار داشته باشد و بخش عمده مشکلات اقتصادی، به فرهنگ مصرف، سبک زندگی و رفتارهای اجتماعی بازمیگردد.
وی یادآور شد: اگر مردم الگوی مصرف صحیح، پرهیز از تجملگرایی و مهارت مدیریت هزینهها را بیاموزند، بسیاری از چالشهای اقتصادی خانوارها برطرف میشود.
وی با اشاره به تبلیغات ترویجدهنده مصرفگرایی افزود: وقتی رسانهها مردم را به خریدهای غیرضروری، تعویض مداوم وسایل و گرایش به تجمل تشویق میکنند، طبیعی است که فشار اقتصادی افزایش یابد. این موضوع، یک مسئله کاملاً فرهنگی است که باید مدیریت شود.
گرفتاری فرهنگ در فضای سیاست
حسینی در ادامه، یکی از مشکلات اساسی کشور را «سیاستزدگی فرهنگ» دانست و گفت: متأسفانه عملکرد نهادهای فرهنگی تحت تأثیر جریانهای سیاسی قرار میگیرد و دولتها بسته به نگاه جناحی خود، قوانین فرهنگی از جمله قانون عفاف و حجاب را یا تشویق به اجرا میکنند یا کنار میگذارند، این وضعیت موجب شده فرهنگ از مسیر اصلی خود خارج شود و به عرصه سلیقههای سیاسی بدل گردد.
وی با انتقاد از نبود نقشه واحد فرهنگی افزود: در حالی که سالها پیش بحث مهندسی فرهنگی کشور بر مبنای ارزشهای اسلامی و ملی مطرح شد، اما به دلیل تغییر نگاه دولتها و ذائقههای سیاسی، این نقشه هرگز اجرا نشد و فرهنگ عملاً در حاشیه قدرت گرفتار شد.
اقتصاددانانی که در زمان مسئولیت خود ناکام بودند
حسینی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ترکیب امضاءکنندگان نامه، گفت: برخی از این افراد، سالها در رأس تصمیمگیری اقتصادی کشور بودند، در دورههایی که این افراد مسئولیت داشتند، نهتنها شاهد توسعه اقتصادی نبودیم، بلکه بنگاههای غیرشفاف، بانکهای مسئلهدار و هلدینگهایی چون ایرانمال با هزینههای هنگفت و بدون بازدهی واقعی شکل گرفتند.
برخی نهادها بودجه محدود فرهنگی را بدون بررسی کارشناسی و بدون توجه به اثربخشی، در قالب برنامههای نمایشی استفاده میکنند و این موضوع به امضاءکنندگان نامه بهانه داده تا نتیجه بگیرند بودجه فرهنگی بیاثر است؛ در حالی که مشکل از مدیریت است نه اصل بودجه
وی به موضوع ابر بدهکاران بانکی نیز اشاره کرد و افزود: هزاران میلیارد تومان وام با عنوان حمایت از تولید دریافت شد اما به جای اشتغالزایی، صرف فعالیتهای سوداگرانه شد و اگر امروز بهجای هفت یا هشت درصد بودجه فرهنگی، فقط بخشی از این مطالبات وصول شود، مشکلات معیشتی مردم چندین برابر سریعتر برطرف خواهد شد.
بودجه فرهنگی اندک و تخصیص ناکامل
حسینی در ادامه گفت: بر اساس آمار رسمی، تنها ۷ تا ۸ درصد بودجه کشور به حوزه فرهنگ اختصاص مییابد، آن هم در شرایطی که معمولاً فقط ۶۰ تا ۷۰ درصد از این رقم تخصیص واقعی پیدا میکند، یعنی عملاً بودجه فرهنگی کشور بسیار کمتر از چیزی است که تصور میشود.
وی با این حال تأکید کرد که مشکل اصلی، نحوه هزینهکرد بودجه فرهنگی» است و توضیح داد: برخی نهادها بودجه محدود فرهنگی را بدون بررسی کارشناسی و بدون توجه به اثربخشی، در قالب برنامههای نمایشی استفاده میکنند و این موضوع به امضاءکنندگان نامه بهانه داده تا نتیجه بگیرند بودجه فرهنگی بیاثر است؛ در حالی که مشکل از مدیریت است نه اصل بودجه.
سرمایهگذاری فرهنگی، سرمایهگذاری راهبردی
دبیر ستاد امر به معروف کردستان، با تأکید بر اینکه هزینهکرد در فرهنگ یک «سرمایهگذاری راهبردی» است، اظهار کرد: هر جامعهای که فرهنگ مصرف، فرهنگ کار، سبک زندگی سالم و ارزشهای هویتی خود را تقویت کند، نهتنها از نظر فرهنگی، بلکه از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز جهش خواهد کرد.
وی افزود: فرهنگ صحیح مصرف انرژی، اگر بهطور گسترده نهادینه شود، میتواند بخش بزرگی از هزینههای یارانهای و ناترازی انرژی را برطرف کند. این یعنی فرهنگ، مستقیماً به اقتصاد و معیشت مردم کمک میکند.
اقتصاددانان بهجای حمله به فرهنگ، با فساد مبارزه کنند
حسینی خطاب به امضاءکنندگان نامه گفت: اگر واقعاً دغدغه معاش مردم را دارند، بهجای حمله به بودجه فرهنگی، با فساد اقتصادی، رانتها، وامهای کلان پسنداده، شبکههای پنهان اقتصادی و آقازادههایی که بیتالمال را غارت میکنند مقابله کنند.
وی افزود: اقتصاددانانی که در دوره مسئولیت خود اجازه رشد بانکهای ناسالم، افزایش سوداگری در ارز و طلا و شکلگیری ابر بدهکاران را دادهاند، نباید امروز با قطع بودجه فرهنگی، مسائل اصلی را پنهان کنند.
حسینی در پایان تأکید کرد: کاهش بودجه فرهنگی، نهتنها هیچ کمکی به اقتصاد نمیکند، بلکه آسیبهای اخلاقی، اجتماعی و هویتی کشور را تشدید خواهد کرد و باید بودجه فرهنگی بهصورت هدفمند و با مدیریت متخصصان هزینه شود و همزمان فساد، ناکارآمدی و رانت در اقتصاد ریشهکن گردد تا مردم نتیجه آن را در معیشت خود ببینند.
نظر شما